Czerwona herbata – właściwości
Gdy mowa o herbacie, to u większości z nas skojarzenia nadal zmierzają w kierunku powszechnego widoku: torebki, która moczy się w gorącej wodzie w filiżance lub kubku. A po jej zaparzeniu często dodajemy cukier oraz plasterki cytryny. A gdy myślimy o herbacie liściastej, to najczęściej wyobrażamy sobie lub uważamy, że jej zaparzanie jest czasochłonne, mało praktyczne, a do tego wymaga mierzenia temperatury wody i dokładnego odmierzania czasu parzenia. Zazwyczaj więc, rytuał parzenia herbaty liściastej pozostawiamy sobie, na któryś z nieśpiesznych dni. A że takich dni w ciągu roku zwykle mamy niewiele, to i rzadko sięgamy po dobrą herbatę liściastą. A ta rzadko wyciągana, traci z czasem swój smak i zapach. Jest jednak herbata czerwona, którą parzy się niezwykle prosto, a do tego posiada znakomite właściwości. Czytaj dalej, by dowiedzieć się jakie.
Czym jest herbata czerwona i herbata pu-erh?
Nazwy herbata pu-erh i czerwona herbata stosowane są zamiennie, co niezupełnie jest prawidłowe, bowiem jedynie herbata uprawiana w prowincji Yunnan z wielkolistnej odmiany herbaty - pochodzącej z Indii - Camellii Assamici, skrzyżowanej z chińską Camelią Sinensis może nazywać się pu-erhem. Nazwa herbaty pochodzi od nazwy miejscowości Pu-er, znajdującej się właśnie w chińskiej prowincji Yunnan.
A Pu-er było dawniej początkiem bardzo ważnego szlaku herbaciano-konnego, wiodącego z Chin aż do Tybetu, na którym odbywał się handel wymienny: chińska herbata w zamian za tybetańskie konie. I chociaż nie wszystkie czerwone herbaty są pu-erhem, to istotą produkcji wszystkich czerwonych herbat jest post-fermentacja nieenzymatyczna, o której możecie przeczytać w dalszej części tego wpisu.
Jak powstaje czerwona herbata?
Dla wyjaśnienia procesu powstawania czerwonej herbaty, warto przyjrzeć się, jak ten proces zachodzi w przypadku herbaty czarnej. Herbata czarna podobnie jak herbata czerwona ulega fermentacji. Zawarte w komórkach herbaty enzymy łącza się z polifenolami i pod wpływem tlenu, zmieniają kolor liścia. W przypadku herbaty czerwonej proces ten przeprowadzany jest nieco inaczej, bowiem w pierwszej fazie enzymy zostają zniszczone pod wpływem wysokiej temperatury. Dzieje się tak nie tylko z pu-erhem, ale również herbatą zieloną. Niszcząca enzymy obróbka termiczna, której poddawane są liście odpowiedniego gatunku, powoduje, że uzyskujemy mao-cha, czyli punkt wyjścia do produkcji pu-erh. I to co uzyskaliśmy możemy przeznaczyć do picia (jest to tzw. zielony pu-erh) lub sprasować i zostawić na kilka lub kilkanaście… lat, podczas których zachodzi fermentacja nieenzymatyczna. Liście herbaty przechowywane w odpowiednich warunkach, pod wpływem drobnoustrojów, jakie naturalnie znajdują się w powietrzu zaczynają zmieniać kolor, smak i zapach oraz właściwości chemiczne. Jednak nie zawsze możemy pozwolić sobie na tak długie czekanie. Dlatego dla przyśpieszenia tego procesu usypuje się stos fermentacyjny, utrzymywany w otoczeniu o wysokiej temperaturze i wilgotności. I nierzadko w takim stosie zaszczepiane są dodatkowo kolonie drobnoustrojów, które zmieniają i postarzają tę herbatę.
Drobnoustroje rozwijające się koloniami na herbacie, wydzielają enzymy, które działają na nią tak jak te pierwotnie w niej zawarte, które zostały zniszczone podczas obróbki termicznej. I w tej fazie procesu liście nabierają koloru czarnego.
Ten sposób postarzania herbaty – jak to bywa zazwyczaj - został odkryty przypadkowo. Bowiem przed wiekami spontaniczna fermentacja herbaty rozpoczynała się już w trakcie jej czasochłonnego transportu na plecach tragarzy, którzy przemierzali szlak z Chin do Tybetu. Również oszczędni mnisi tybetańscy, gromadzący herbatę w piwnicach, zauważyli, że z czasem nabiera ona nowego smaku.
Właściwości czerwonej herbaty.
„Pogromca tłuszczu” tak mówi się potocznie o czerwonej herbacie, która posiada właściwości odchudzające, a przy tym nie wywołuje efektu yo-yo. Bierze się to stąd, że czerwona herbata zawiera substancje, które blokują lipazę trzustkowo-żołądkową, powodując, że tłuszcze i cukier przyswajane są w mniejszej ilości. Czerwona herbata wypijana regularnie i przez dłuższy czas pozwala powrócić do prawidłowej masy ciała i powoduje obniżenie cholesterolu. Ponadto zmniejsza otłuszczenie narządów wewnętrznych, także usprawnia pracę układu pokarmowego oraz jelit. W smaku jest nieco ciężkawa, czasem ziemista, za to jej posmak jest bardzo słodki.
Jak parzyć czerwoną herbatę?
Herbata czerwona jest prosta, jeśli chodzi o jej zaparzanie. Do parzenia czerwonej herbaty używamy 2-3 gramów liści na 120ml wrzącej wody. Czas parzenia to około 3 minuty. I taką herbatę można zaparzać wielokrotnie – nawet do kilkunastu razy dopóty, dopóki nam smakuje. Optymalnie to 2-4 razy. Można również zrobić coś, co nazywa się „budzeniem” herbaty, powodujące, że będzie się ona lepiej zaparzać. „Budzenie” to nic innego jak krótkie parzenie, trwające od 10 do 15 sekund, co ma na celu opłukanie herbaty. Liście wówczas otwierają się i uwalniają pełen aromat. Po tym wstępnym i krótkim parzeniu wylewamy wodę i przechodzimy do właściwego parzenia, które jest tak proste jak parzenie herbaty w torebce, bo nie wymaga ani termometru ani dokładnego odmierzania czasu, a pozytywny wpływ na nasz organizm będzie dużo lepszy niż herbat produkowanych na masową skalę.