Warto pić zieloną herbatę, by zadbać o swoje zdrowie

Zielona herbata, obok herbaty czarnej, jest jednym z najczęściej wybieranych napojów na świecie. W krajach azjatyckich pija się ją najczęściej, gdyż stanowi jeden z fundamentów tamtejszej kultury i tradycji. Ceniona jest nie tylko za swój wyjątkowy i delikatny smak, ale także za prozdrowotne właściwości, na temat których powstały liczne badania. Czy warto pić zieloną herbatę „ku zdrowotności”? By poznać odpowiedź na to pytanie, czytajcie dalej.

Produkcja i smak zielonej herbaty

Zielona herbata, podobnie jak pozostałe rodzaje herbat, produkowana jest z młodych liści i nierozwiniętych pąków krzewów rośliny Camellia sinensis. Na rynku dostępne są liczne odmiany zielonej herbaty, głównie chińskie i japońskie, a każdą z nich produkuje się w odmienny sposób, by uzyskać oczekiwany rezultat smakowy. Wspólnym mianownikiem dla zielonych herbat jest poddawanie liści procesowi więdnięcia i podgrzewania, aby zahamować oksydację (utlenianie) i zatrzymać ich naturalnie zielony kolor.

Rodzajów zielonej herbaty jest bez liku, nie da się więc opisać ich smaku w kilku słowach. Japońska sencha czy niezwykle popularna herbata matcha mają inny profil smakowy niż chińskie gunpowder lub misty green. Przyjęło się jednak, by smak zielonych herbat określać jako delikatny i dobrze zbalansowany. W części z nich wyczuwalne są nuty trawiaste, kwiatowe, owocowe, orzechowe, a nawet warzywne, czasem także morskie lub z wyczuwalnym smakiem umami.

Zielona herbata – działanie i właściwości zdrowotne

Liczne badania dowodzą, że zawarte w zielonej herbacie związki wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe i kardioprotekcyjne. Wszystko to za sprawą wysokiej zawartości polifenoli, w tym katechin (około 10-25% w suchej masie, w zależności od rodzaju suszu), a także flawonoidów, garbników, kwasów fenolowych, alkaloidów purynowych (w tym kofeiny i teobrominy), aminokwasów oraz witamin i związków mineralnych.

Korzystne działanie zielonej herbaty przypisuje się przede wszystkim wysokiej zawartości galusanu epigallokatechiny, który wykazuje udowodnione działanie przeciwnowotworowe. Badania pokazują, że regularnie spożywanie naparu z zielonej herbaty może obniżać ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych (np. raka piersi, prostaty, żołądka, przełyku).

Dzięki wysokiemu stężeniu polifenoli, które wykazują silne działanie antyoksydacyjne, picie zielonej herbaty może być korzystne w kontekście prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Zielona herbata może hamować rozwój zmian miażdżycowych, a także zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Wyniki badań dowodzą, że ekstrakty z zielonej herbaty korzystnie oddziałują na profil lipidowy, obniżając stężenie cholesterolu całkowitego, w tym cholesterolu frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu) i trójglicerydów. Nie brakuje też analiz, które sugerują, że picie zielonej herbaty może zmniejszać ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 i choroby neurodegeneracyjne (choroba Alzheimera i choroba Parkinsona).

Powyższe zagadnienia oczywiście wymagają dalszych badań i szczegółowych opracowań, które warto śledzić. Mając jednak na uwadze dotychczasowe doniesienia, warto potraktować picie zielonej herbaty jako element szeroko rozumianej profilaktyki zdrowotnej.

Zielona herbata na odchudzanie – prawda czy mit?

Dzięki swojemu działaniu zielona herbata często wykorzystywana jest jako składnik suplementów diety i niejednokrotnie pojawia się w kontekście odchudzania i spalania tkanki tłuszczowej. Czy rzeczywiście zielona herbata może wspomóc walkę z nadwagą? Okazuje się, że tak. Zawarte w zielonej herbacie związki antyoksydacyjne poprawiają metabolizm tłuszczów i węglowodanów, zmniejszają odkładanie tkanki tłuszczowej i sprzyjają stabilizacji masy ciała. Nie ma się jednak co oszukiwać, że samo picie zielonej herbaty rozwiąże problemu nadmiernej wagi. Do osiągnięcia oczekiwanych rezultatów konieczne jest zwiększenie poziomu aktywności fizycznej oraz zmiana nawyków żywieniowych i zmniejszenie bilansu kalorycznego, picie zielonej herbaty należy zaś potraktować jako wsparcie tego procesu.

Zielona herbata na noc – dobry pomysł?

Zawarte w zielonej herbacie substancje aktywne obniżają stres oksydacyjny i wspomagają regenerację organizmu, dlatego niektórzy rekomendują picie zielonej herbaty na noc. Nie zapominajmy jednak o zawartej w liściach zielonej herbaty kofeinie. Filiżanka zielonej herbaty może zawierać około 10-50 mg kofeiny, co oznacza, że nadmierne jej spożycie może powodować nerwowość, bezsenność i nadmierną drażliwość.

Zielona herbata w ciąży – czy jest bezpieczna?

Choć oddziaływanie polifenoli opisywane jest w samych superlatywach, to przyszłe mamy powinny zachować umiar w piciu zielonej herbaty. Wysokie spożycie żywności bogatej w polifenole (a do takiej zalicza się zieloną herbatę) może wpływać niekorzystnie na przebieg ciąży. Jedna lub dwie filiżanki zielonej herbaty dziennie są raczej bezpieczną dawką, jednak ich spożycie warto omówić z lekarzem. Warto również pamiętać, że zawarte w zielonej herbacie polifenole ograniczają wchłanianie żelaza.

Zielona herbata - parzenie

Sposób parzenia zielonej herbaty zależny jest od wybranego gatunku. Zazwyczaj używa się wody o temperaturze około 70° – 80°C, a sam proces parzenia trwa 2-3 minuty. Im dłużej będziemy parzyć liście zielonej herbaty, tym wyższa będzie zawartość polifenoli w naparze, jednak trzeba pamiętać, że herbata taka będzie dosyć gorzka.